مکتب رباعیات خیام

رباعیات خیام فیلسوف و ریاضی دان، پس از ترجمه به مکتبی تبدیل می شود که همچون مرامی دارای موافق و مخالف و مفسر و موول بوده است. مکتب خیام و اشعار دیگر شاعران فارسی مکتب رمانتیسم را رواج می دهد. فیتز جرالد از نخستین مترجمان رباعیات خیام به شمار می آید. اختلاف دانشمندان اروپایی بیشتر درباره پیچیدگی و فلسفی اشعار آشکار می شد. پس از اروپا مکتب رباعیات به آمریکا وارد شد و کسانی همچون لانگ فلو، لاول و ملویل آشکارا از علاقه خود به رباعیات سخن گفته اند. مک کارتی درباره خیام چنین گفت: برای گروهی بر فراز سر عمرخیام هاله ای از عرفان می درخشد، در حالی که کسانی دیگر برگ های تاک را بر گیسوان او می بندند.» انجمن های گوناگونی با عنوان خیام در سرزمین های اروپایی پدیدآمد. در سال1907 میلادی وصیت نامه خیام به چاپ رسید، سی. الکساندر در مقدمه آن نوشت:« در اینجا عمرخیام با شکوه تمام از پس سیمای واقعی خود به عنوان یک ستاره شناس، شاعر، فیلسوف و مردی مقدس نمایان می شود». نخستین شرح عرفانی بر رباعیات خیام اثر مترجم فرانسوی، نیکولاس بود که نمونه ای برای ترجمه عجیب و غریب انگلیسی فراهم ساخت. در نهایت چه چیز سبب موفقیت رباعیات شد؟ چه در هنر و چه در زندگی، آیا آنچه فیتز جرالد به زندگی داد، بهتر و بیشتر از آن چیزی بود که به هنر بخشید؟ پاسخ این سؤال به عهده نسل های بعدی است، یعنی زمانی که هنر به چنان استقلالی رسد که دیگر تحت تأثیر ویژگی های هنر پایان قرن نوزدهم نباشد.